امیر ثناجو/  قطعا هیچ شهروند تبریزی وجود ندارد که چهارراه منصور را نشناسد، حتی با اینکه نام آن در دهه های اخیر تغییر کرده و بافت آن در ساخت و سازهای چند سال گذشته متلاشی شده است با این­حال مردم شهر هنوز آن را با عنوان چهارراه منضور خطاب میکنند و میشناسند! این چهاراه (سابق! ) که در دهه اول خورشیدی احداث شده به دلیل موقعیتش همیشه از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و جزو مهمی از حافظه تاریخی مردمان این شهر است اما در طی سالیان اخیر برخی سرمایه داران شهر با قلع و قمع بافت این منطقه قدیمی، بخشی از هویت تبریز را به نابودی کشاندند که در این باب چند نکته قابل ذکر است:

1. هر شهری دارای یک راستا و جهت است که اقلیم و جغرافیا نیز بر آن موثر است. جهت شهری تبریز شرق- غرب است و در طول تاریخ نیز تمام میدان های شهر مانند حسن آباد و صاحب اباد ، که اکنون دیگر وجود ندارند!، دقیقا در همین راستا احداث شده بودند اما میدان فعلی منصور کاملا عمود بر جهت شهری یعنی شمال- جنوب ساخته شده است که یک فاجعه شهرسازی به شمار می­آید.
2. معمار این مجموعه یک آرشیتکت- نقاش معروف بوده که علاقه زیادی به فرم های انتزاعی دارد و در واقع این میدان نمود ذهنیات این شخص بوده است. فرم های دایره و انتزاعی هیچ سنخیتی با فرهنگ و معماری شهر تبریز ندارد.

  نقل است که از این معمار پرسیده بودند که چرا هنگام طراحی این مجموعه توجهی به فرهنگ تبریز نکرده است که در پاسخ گفته بود که من در تبریز فرهنگی ندیدم که از آن الهام بگیرم !!!

3. برج ابریشم یکی دیگر از فجایع این مجموعه به شمار می آید، نمای کامپوزیتی و شیشه ای ساده و طرح زشت و بی معنی آن و طراحی غلط باعث شده این برج خاری در چشم دوستداران فرهنگ تبریز باشد. آیا چنین ساختمان بی هویتی میتواند یکی از نمادهای تبریز باشد؟ آیا مردم تبریز می­توانند به داشتن چنین غول بتنی در شهرشان افتخار کنند؟!
4. پس از گذشت سال ها هنوز در لابلای سخنان مردم میتوان حکایت افرادی که در کهنه بازار و این بخش از شهر صاحب تجارت و صنعتی بوده و ناراضی از تملک املاکشان بودند را شنید. اینکه به بهانه احیای جاده ابریشم خیابان کهنه (کهنه خیاوان) را متلاشی کنند بیشتر شبیه یک طنز تلخ است! کدام انسان عاقلی می­تواند بپذیرد یک جاده تاریخی را احیا کنند که از داخل یک پاساژ تازه ساخت عبور کند؟! علاوه بر آن هنوز بین پژوهشگران جای بحث هست که راه ابریشم از این مسیر عبور میکرده یا نه.
5. آنچه در این میدان انجام گرفته زیر عنوان احیای بافت فرسوده بوده اما فقط یک رویکرد تخریبی بوده است. بی توجهی با آثار و ارزش های تاریخی و فرهنگی، طرفداری از ارزش های اقتصادی، عدم توانایی بافت جدید به همراهی با نیازهای معاصر و مخالفت با نماد و نشانه وآنچه که از گذشته برجای ماند است همگی بیانگر وجود این نگرش تخریبی در منصور میباشد.

قطعا خیانت ساخت این میدان و تخریب بخشی از بافت کهن شهر و خاطره جمعی مردمان آن هرگز از یادها نخواهد رفت.

دیدگاه خود را بنویسید